W ciągu tygodnia dostaję średnio kilka zapytań od przyszłych pisarzy, którzy właśnie skończyli pisać swój tekst i zastanawiają się co dalej. Jest to też jedno z ważniejszym zagadnień, które rozważamy w grupie na Facebooku „Jak wydać książkę?”. Jednak do tego wpisu zainspirował mnie warsztat, który przeprowadziłam w ramach kursu Edyty Niewińskiej „Twoja książka w dwa miesiące”, gdzie opowiadałam o różnych ścieżkach wydawniczych i rozmawiałam z autorkami. Zdaję sobie sprawę z wagi tego pytania – po postawieniu ostatniej kropki dopada ono każdego pisarza. Najgorszym wyborem jest zostawienie tekstu w przysłowiowej szufladzie. Czy w końcu nie piszemy dlatego, aby podzielić się historią lub swoim doświadczeniami z innymi?
Gdy postawicie końcową kropkę i pierwszy entuzjazm opadnie, okaże się, że stoicie przed kolejnym wyzwaniem – co dalej z napisaną książką? Zanim wpadniecie w panikę i zaczniecie wysyłać propozycję do wszystkich wydawnictw w Polsce, mam dla Was garść sprawdzonych rad, które pozwolą Wam nieco uporządkować myśli i wspomogą Wasze działania.
Sprawdź, co o Twojej książce sądzą inni
Może dla wielu z Was to będzie zaskakujące, ale warto zacząć od… recenzji. Recenzja zwykle kojarzy nam się z zwieńczeniem naszych działań. Książka wydana, dumnie pręży się w księgarniach, spływają do nas pierwsze recenzje zachwyconych czytelników i podnoszące na duchu opinie czytelników. Jednak tekst warto zrecenzować zaraz po jego napisaniu. Różnica polega na tym, że dajemy tekst do oceny wyselekcjonowanemu gronu odbiorców. Zapewne już wiesz, że dziś ze świecą można szukać książek „dla każdego”. Czytelnicy są mocno podzieleni i chociażby wśród swoich najbliższych znajdziesz fanów szwedzkich kryminałów, historycznych powieści obyczajowych lub poradników poświęconych zdrowemu odżywianiu. I w związku z tym Twoja książka powinna być adresowana do jak najściślej określonej grupy docelowej. Trudno jednak samodzielnie określić, kim będzie ten idealny czytelnik, dlatego właśnie warto przekazać swoją książkę do recenzji. Możliwości jest kilka. Jeśli już masz chociaż mgliste przeczucie kim jest ten odbiorca, poproś o recenzję fanów danego gatunku lub konwencji (np. wspominaną czytelniczkę powieści obyczajowych). To nie musi być ekspert, osoba z tytułem naukowym lub ktoś wewnątrz rynku książki. Wystarczy, że zapytasz potencjalnych czytelników o zdanie.
Ważne – zadaj recenzentom serię pytań. Bo przecież nie zależy Ci na tak ogólnikowej recenzji jak: fajna książka, podobała mi się. Dowiedz się:
- czy książka i wszystkie jej fragmenty były w pełni zrozumiałe?
- czy warstwa językowa wymaga poprawek?
- czy wszystkie informacje były niezbędne? Czy któreś fragmenty wymagają poszerzenia/skrócenia (poradnik)?
- czy czytelnik mógł łatwo utożsamić się z głównym bohaterem i wczuć w jego sytuację (powieść)?
- czy Twoja książka jest świeżą propozycją na rynku książki?
- do jakich innych książek jest podobna?
- czy w książce należy coś zmienić/poprawić?
Gdy pozbierasz opinie od 3-4 czytelników, będziesz już wiedzieć, czy Twoja książka wymaga gruntownej redakcji, czy dobrze określiłeś grupę docelową i czy tekst jest gotowy do dalszej pracy. Dobrym pomysłem jest również przekazanie książki do redakcji specjalistom – literaturoznawcom, krytykom literackim lub komuś, kto pozna warsztat od podszewki. W takim wypadku recenzja zwykle bywa płatna, ale w zamian otrzymujesz profesjonalną i obiektywną opinię. Więcej o moich recenzjach dla autorów przeczytasz tutaj.
Zapisz się na kurs self-publishingowy dla powieściopisarek
Wyobraź się, że będziesz miała pewność, że samodzielne wydanie książki jest po prostu serią kroków do wykonania. Zrealizujesz je lekko i z pewnością. Wydaj książkę w zgodzie ze swoją wizją, bo czujesz, że masz kontrolę na wszystkimi etapami wydania książki: od redakcji po działania promocyjne. Nikt nie mówi Ci, że Twoja książka ma mieć taką okładkę, a bohater jest do usunięcia. Masz okazję zarobić więcej na wydaniu książki więcej niż w wydawnictwie. Wyobraź sobie, że jesteś dumna z siebie, że zrealizowałaś swoje marzenia!
Sukces jest po Twojej stronie.
Zobacz kurs!
Znajdź zaginione przecinki
W tekście „Dlaczego wydawnictwo odrzuciło mój tekst?” piszę o najczęstszych powodach odmownej odpowiedzi. Wśród nich znajdują się błędy językowe. Każdy tekst, zaraz po napisaniu, wymaga redakcji i jest to sprawa normalna. Niektóre jednak potrzebują redakcji nieco bardziej. I w tym momencie warto zdecydować się na redakcję przed wydaniem książki. Możesz ją potraktować jako inwestycję – jeśli Twój tekst będzie poprawny, jasny i przyjemny w lekturze, wzrasta prawdopodobieństwo wydania. I późniejszego honorarium. Redaktor wytropi wszystkie nieścisłości, zbędne wątki i pomoże rozwinąć te niejasne.
Rolą redaktora jest nie tylko wygładzenie tekstu pod względem językowych, ale i poprawa stylu oraz znalezienie wszystkich niedokładności.
W zalewie propozycji wydawniczych, z którym boryka się większość wydawnictw, warto, aby Twoja książka się wyróżniała. Dlatego dobrze przygotowany tekst jest tak istotny. Więcej o redakcji pisałam tutaj, tutaj. Warto zlecić redakcję osobie z doświadczeniem, która ma podobną wrażliwość do Twojej i wesprze w dopracowaniu Twojego tekstu. Wspomnę jeszcze, że redaktorzy często mają zaplanowane kalendarze na kilka miesięcy do przodu – dlatego dobrym pomysłem jest szukanie redaktora tuż po skończeniu pracy nad książką (oczywiście, jeśli Twój projekt będzie tego wymagał).
Jakim typem autora jesteś?
Gdy masz już pewność, że tekst jest zrozumiały, a lektura dla przyszłego czytelnika będzie wartka, czas na podjęcie kolejnych kroków. Dziś książkę można wydać na wiele sposobów: zaczynając od tradycyjnego wydawnictwa, do self-publishingu i współfinansowania. Teraz odłożę jednak tłumaczenia na bok i postawię kwestię inaczej. Autora samodzielnie wydającego swoje książki od tego, który współpracuje z wydawnictwem różni coś więcej niż wysokość honorarium (zdobywanego wraz z sprzedażą każdego egzemplarza) i decyzyjność związana z procesem wydawniczym.
Zanim podejmiesz decyzję: self-publishing vs wydawnictwo, zastanów się, co jest Ci bliższe: promowanie swojej twórczości czy przekazywanie tego zadania innym?
Są autorzy, którzy wolą własną pracę zakończyć na pisaniu i znalezieniu wydawnictwa. Ale są i tacy, których proces wydawania, promocji i sprzedaży bardzo pociąga. Dlatego dla pierwszych dobrym rozwiązaniem jest współpraca z wydawnictwem, a dla drugich self-publishing. Chcę dziś powiedzieć, że jeśli zapomnimy na chwilę o zarobku i decyzyjności, okaże się, że wybór pomiędzy niezależnym wydawaniem a tradycyjnym może sprowadzać się do nas samych i cech naszego charakteru. Ci przedsiębiorczy, mocniej zorientowani na promocję, poczują się jak ryba w wodzie, gdy będą mieli za zadanie opanowanie procesu wydawniczego. A tym skupionym wyłącznie na pisaniu wydawnictwo zapewni pożądane warunki.
Ewa Roszak, w swojej samodzielnie wydanej książce „Drogowskazy”(którą redagowałam!), pisze o naszej gotowości do podejmowania ryzyka. Są osoby, które cenią bezpieczeństwo. Nie biorą kredytów, wybierają się na wakacje z biurem podróży i rozważają długo każdą decyzję. I dla tych osób być może lepszą opcją będzie wybranie wydawnictwa – nie ryzykujemy własnymi środkami, nie inwestujemy, nie musimy dbać o sprzedaż i promocję. Ale są i ryzykanci. Kupują mieszkanie na kredyt, w podróż wybierają się z plecakiem i lubią nowe wyzwania. Dla takich osób samodzielne wydanie książki staje się świetnym pomysłem, bo proces wydawniczy w końcu składa się z samych wyzwań. Dlatego warto zastanowić się nad słusznością takiego wyboru i zdecydować w zgodzie z własnym sercem.
Zapisz się na kurs self-publishingowy dla powieściopisarek
Wyobraź się, że będziesz miała pewność, że samodzielne wydanie książki jest po prostu serią kroków do wykonania. Zrealizujesz je lekko i z pewnością. Wydaj książkę w zgodzie ze swoją wizją, bo czujesz, że masz kontrolę na wszystkimi etapami wydania książki: od redakcji po działania promocyjne. Nikt nie mówi Ci, że Twoja książka ma mieć taką okładkę, a bohater jest do usunięcia. Masz okazję zarobić więcej na wydaniu książki więcej niż w wydawnictwie. Wyobraź sobie, że jesteś dumna z siebie, że zrealizowałaś swoje marzenia!
Sukces jest po Twojej stronie.
Zobacz kurs!
Chcesz zadebiutować lekko i z sukcesem?
Zapisz się na Listy o wydawaniu!
