Tempo akcji powieści to częsty problem dla wielu początkujących pisarzy. Być może sama się zastanawiałaś, czy odpowiednio wyważyłaś proporcje pomiędzy opisami i akcją właściwą. Czy w Twojej książce dzieje się wystarczająco dużo, czy może historia nie pędzi za bardzo do przodu. Dzisiaj piszemy o tempie akcji i jak nad nim zapanować. Gotowa?

1. Napięcie w powieści

Czy lubimy wysokie napięcie w powieści? Oczywiście. Lepiej się czyta, recenzuje i redaguje powieść, która jest dynamiczna, a czytelnik nie chce się oderwać od lektury. A o to nam chodzi.

Czasem jednak w powieści dzieje się za dużo. Na przykład bohaterów spotykają ciągle nowe przygody. Tu walka, tu przepowiednia, tu tajna misja w pałacu. Detektyw może mieć kilka tropów i każdy będzie tak samo atrakcyjny oraz prawdopodobny, a czytelnik nie będzie w stanie od razu zdecydować, który jest właściwy. Bohaterka wpada w ramiona kochanka, ale odkrywa, że jednak jej przyjaciel jest lepszą partią, o czym dowiaduje się na egzotycznym rejsie. Dużo akcji, którą śledzi się z zapartym tchem, ale czytelnik nie ma szans na oddech i spokojne śledzenie scen.

Może też mieć miejsce sytuacja całkiem odwrotna – akcja idzie bardzo powoli, a my się po prostu nudzimy w trakcie lektury. Bohaterowie mają kilka misji na krzyż, detektyw całą powieść bada jeden trop (a my już dawno wiemy, kto zabił), a bohaterka odbywa kolejne rozmowy z bliskimi, zamiast w końcu porządnie się zakochać i przeżyć silne emocje.

Napięcie trudno wyważyć, ale jedno jest pewne – od niego zależy sukces Twojej książki.

2. Akcja jest za szybka

Co to znaczy, że akcja jest za szybka? Co prawda nie mamy wzoru na “za szybką akcję”, współczynnika, że teraz jest za wolno, a teraz za szybko (o ileż by to było prostsze). Chodzi jednak o sytuację, w której dzieje się tak wiele, że czytelnik (a czasem i my, redaktorki) może nie nadążyć. Bitwa za bitwą, trup za trupem, dramat za dramatem. Autorka pędzi z tekstem, jakby jutra miało nie być i prawdopodobieństwo całej historii spada. Jasne, literatura nie musi w 100% odzwierciedlać życia, w końcu czytamy ją też po to, aby zanurzyć się w nieco bardziej niesamowitym świecie. Ale czasem dzieje się tak wiele, że czytelnik może się zastanawiać, czy to książka, czy skrypt amerykańskiego filmu klasy D. 

W takiej sytuacji zwykle doradzamy, żeby trochę zwolnić. Jak to zrobić?

Daj bohaterom czas. Niech sobie trochę posiedzą, napiją się kawy, porozmawiają i pomyślą. Nawet pomiędzy kolejnymi pościgami czy scenami erotycznymi znajdzie się przestrzeń na zwolnienie akcji, danie oddechu czytelnikowi i pozwolenie bohaterowi na przetworzenie zdarzeń. Wtedy masz szansę, żeby lepiej zbudować psychologię postaci, pokazać, jak odnoszą się do wydarzeń, jakie emocje przeżywają i czy wydarzenia coś w nich zmieniły (to bardzo ważne). Pamiętaj, że nawet mały epizod, jak rozmowa, może wywołać dużo emocji i sprawić, że będziesz miała o czym pisać w kontekście rozwoju bohatera. Włamania, bójki i ucieczki nie są jedynymi sposobami, żeby podkręcić tempo wydarzeń. Czasem wystarczy coś prostego, małe, ale odpowiednio opisane, które wydarzenie sprawi, że powieść będzie trzymała w napięciu i będzie się ją dobrze czytać.

3. Akcja jest za wolna

Wiesz co nadmiernie spowalnia książkę? Opisywanie każdego kroku. Bohaterka wstała rano, napiła się kawy, ubrała, umyła, pomalowała, uczesała, wzięła klucze, wyszła z domu – a to wszystko na przestrzeni kilku akapitów. Jeśli przy tej kawie lub innym z wymienionych wydarzeń, nie stało się nic ciekawego, to spokojnie możesz odpuścić opis dnia. Takie akapity są zwykle do poprawy (skrócić lub usunąć), ale gorzej, gdy w ten sposób jest napisana cała książka. Czytelnik po prostu uśnie z nudów, a tego przecież nie chcemy.

4. Co możesz zrobić?

Pamiętaj, że Twój odbiorca jest generalnie osobą domyślną. Wiele rzeczy może sobie sam wyobrazić (nie musisz za każdym razem opisywać koloru kubka) albo uzupełnić wydarzenia, które nie są opisane. Skoro bohaterka wstała i wyszła, czytelnik raczej wpadnie na to, jak wyglądały przygotowania. Nie musisz szczegółowo opisywać mycia zębów. Jeśli taka sytuacja dotyczy Twojej książki – przeczytaj ją na spokojnie jeszcze raz i skróć lub usuń zbędne fragmenty. 

Wybierz tylko te momenty w tekście, które są kluczowe dla całości, które są o zmianie w bohaterze, które go pogłębiają. Zwróć w szczególności uwagę na powtórzenia. Może być tak, że bohaterka kilkukrotnie dochodzi do takich samych wniosków, albo w kółko analizuje sytuację i nie wpada na nic nowego.

Tak może się wydarzyć, jak (znów) chcesz za bardzo coś wyjaśnić czytelnikowi. Wierzmy w jego inteligencje — nie zawsze trzeba rozciągać przemyślenia w czasie i poświęcać im kilka / kilkanaście akapitów. W wyborze ważnych scen pomoże Ci w tym recenzja przed wydaniem i dobrzy beta-czytelnicy.

My w naszej recenzji przed wydaniem jasno damy Ci znać, jakie jest tempo akcji Twojej książki i czy wymaga poprawy. Twoja powieść zostanie oceniona pod kątem mocnych i słabszych stron. Pokażemy, co poszło świetnie, wskażemy miejsca do poprawy i zasugerujemy, jak możesz to zrobić. Sprawdzimy: bohaterów, fabułę, napięcie w tekście, język i styl oraz narrację. Ocenimy każdy element i jasno napiszemy Ci, co należy poprawić. Dzięki recenzji poznasz potencjał wydawniczy powieści i będziesz mogła wprowadzić niezbędne poprawki, aby go poprawić i przygotować swoją powieść do wydania.